
Евстафий Солунский
ок. 1115 - после 1195
Евстафий Солунский
Евстафий Солунский - византийский писатель, историк, комментатор. Большую часть жизни провел в Константинополе. Там же, вероятно, в школе Николая Катафлорона, получил образование. Сначала Евстафий трудился писцом, потом был рукоположен в дьяконы. Со второй половины 1160-х годов Евстафий, по протекции Михаила Анхиала, - магистр риторов. Во второй половине 1170-х гг. он был возведен в сан митрополита на Солунскую кафедру. К этому времени относится расцвет научной и преподавательской деятельности Евстафия. Он комментирует Гомера, Пиндара, Дионисия Периэгета, выступает с речами, ведет обширную переписку, преподает грамматику и риторику. Однако отношения между Евстафием и населением его епархии были напряженными. Когда Фессалоники захватили норманны, Евстафий стал пленником. Соответствующим событиям Евстафий посвятил знаменитое сочинение "О взятии Фессалоник". В это время он много общался с латинянами, в частности, вел с ними богословские дискуссии. Через некоторое время он был отпущен. Дата смерти Евстафия неизвестна.
Литература
Источники и переводы:
Евстафий Солунский. Из комментариев к "Одиссее"; О пленении латинянами города Фессалоники // Памятники византийской литературы IX-XIV вв. М., 1969. С. 234-242.
Commentarii ad Homeri Iliadem pertinentes / Ed. M. van der Valk. Leiden, 1995.
Die Normannen in Thessalonike: Die Eroberung von Thessalonike durch die Normannen (1185 n.Chr.) / Hrsg. H. Hunger. Graz; W.; Köln, 1955, 1967.
Eustathii archiepiscopi Thessalonicensis commentarii ad Homeri Odysseam. Lipsiae, 1825-1826. 2 vol.
Eustathii archiepiscopi Thessalonicensis commentarii ad Homeri Iliadem. Lipsiae, 1827-1830. 4 vol.
Eustazio di Fessalonica. La espugnazione di Fessalonica / Testo critico di S. Kyriakidis. Palermo, 1961.
Introduzione al commentario a Pindaro / Ed. M. Negri. Brescia, 2000.
Prooimion zum Pindarkommentar / Hrsg. A. Kambylis. Gött., 1991;
The Capture of Thessaloniki / Ed. J. R. Melville-Jones. Canberra, 1988.
Исследования:
Беляева Е. Г. Автографы Евстафия Солунского // Кафедра византийской и новогреческой филологии. М., 2001. C. 45-60.
Бибиков М.В. Московская рукопись комментариев Евстафия Солунского к «Илиаде» Гомера // Проблемы палеографии и кодикологии в СССР. М., 1974. C. 267-273.
Бибиков М.В. Историческая литература Византии. СПб., 1998. С. 188-196.
Каждан А.П. Византийский публицист XII в. Евстафий Солунский, 1; 2: Социальные воззрения // Византийский Временник. 1967. Т. 27. С. 87-106; 1968. Т. 28. С. 60-84; 1969. Т. 29. С. 177-195.
Лебедев А.П. Исторические очерки состояния Византийско-восточной Церкви от конца XI до сер. XV в. СПб., 1998. С. 324-333.
Старостин Б. А. Византийская наука в контексте средневековой культуры // Античность и Византия. М., 1975. C. 386-398.
Agapitos Panagiotis A. Mischung der Gattungen und Überschreitung der Gesetze: Die Grabrede des Eustathios von Thessalonike auf Nikolaos Hagiotheodorites // Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik. Bd. 48, 1998. S. 119-146.
Browning R. The Patriarchal School at Constantinople in the 12th Century // Byzantion. Vol. 32, 1962. P. 186-193.
Brand C. M. Byzantium Confronts the West: 1180-1204. Cambridge (Mass.), 1968.
Bühler W. Zu zwei Erstveröffentlichungen: (Psellos und Eustathios von Thessalonike) // Byzantion. Vol. 37, 1968. P. 5-10.
Cesaretti P. Eustathios' commentary on the Pentecostal hymn ascribed to St. John Damascene: A new crit. ed. // Bysantinska sallskapet: Bull. av Svenska kommittén för bysantinska studier. Uppsala, 1987. T. 5. P. 19-22.
Diller A. The Manuscripts of Eustathius' Commentary on Dionysius Periegetes // Idem. The Textual Tradition of Strabo's Geography. Amst., 1975. P. 181-207.
Grumel V. Sur la fuite de la retour de l'archevêque Eustathe de Thessalonoque // Revue des Études byzantines. Vol. 20, 1962. P. 221-224.
Kazhdan A., Franklin S. Studies on Byzantine Literature of the 11th and 12th Cent. Camb. et al., 1984. P. 115-195.
Maas P. Eustathios als Konjekturalkritiker // Byzantinische Zeitschrift. Bd. 35, 1935. S. 299-307; Bd. 36, 1936. S. 27-31.
Maas P. Verschiedenes zu Eustathios // Byzantinische Zeitschrift. Bd. 45, 1952. S. 1-3.
Metzler K. Eustathios von Thessalonike und das Monchtum: Untersuch. und Komment. zur Schrift «De emendanda vita monachica» Berlin; New York, 2006.
Reinsch D. R. Über einige Aristoteles-Zitate bei Eustathios von Thessalonike // Überlieferungsgeschichtliche Untersuchungen / Hrsg. F. Paschke. B., 1981. S. 493-502. (TU; 125).
Ronchey S. «L'Exegesis in canonem iambicum» di Eustazio di Tessalonica: Saggio di edizione critica (acrostico - irmo dell'ode prima) // Aevum. Vol. 59/2, 1985. P. 241-266.
Ronchey S. Riferimenti pindarici nell'Exegesis in canonem iambicum di Eustazio di Tessalonica // Quaderini Urbinati cultura classica. Roma, 1987. Vol. 54. P. 53-56.
Schönauer S. Zum Eustathius-Codex Basiliensis A. III 20 // Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik. Bd. 50, 2000. S. 231-242.
Schönauer S. Eustathios von Thessalonike // Byzantinische Zeitschrift. Bd. 97/1, 2004. S. 143-152.
Spata G. I siciliani in Salonica nell'anno 1185 ovvero «La espugnazione di Tessalonica» narrata dall'arcivescovo Eustazio. Palermo, 1892.
Theodoridis C. Verse byzantinischer Dichter im Ilias-Kommentar des Eustathios // Byzantinische Zeitschrift. Bd. 81, 1988. S. 247-252.
Theodoridis C. Bemerkungen zum Text der Schrift «De Expugnatione Thessalonicae des Eustathios» // Byzantinische Zeitschrift. Bd. 94, 2001. S. 232-238.
Wirth P. Eusthathiana: Gesammelte Aufsätze zu Leben und Werk des Metropoliten Eustathios von Thessalonike. Amsterdam, 1980.
Wirth P. Das religiöse Leben in Thessalonike unter dem Episkopat des Eustathios im Urteil von Zeitgenossen // Ostkirchliche Studien. Bd. 9, 1960. S. 293-295.
Wirth P. Die Flucht des Erzbischofs Eustathios aus Thessalonike // Byzantinische Zeitschrift. Bd. 53, 1960. S. 83-85.
Wirth P. Untersuchungen zur byz. Retorik des 12 Jhs: Mit besonderer Berücksichtigung der Schriften des Erzbischofs Eustathios von Thessalonike: Diss. Münch., 1960.
Wirth P. Kaiser Manuel I. und die Ostgrenze: Rückeroberung und Wiederaufbau der Festung Dorylaion // Byzantinische Zeitschrift. Bd. 55, 1962. S. 21-29.
Wirth P. Studien zum Briefcorpus des Erzbischofs Eustathios von Thessalonike // Byzantinische Zeitschrift. Bd. 56, 1963. S. 8-15.

